Czy lekarz może wystawiać zwolnienie z datą wsteczną?

Tak, jednakże pod pewnymi warunkami. Zasady wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w stacjonarnym podmiocie leczniczym (tzw. zwolnienie lekarskie) określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (Dz.U. poz. 2013, dalej: rozporządzenie).

Zgodnie z § 7 ust. 3 rozporządzenia, Okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy może obejmować okres nie dłuższy niż 3 dni poprzedzające dzień, w którym przeprowadzono badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, że ubezpieczony w tym okresie niewątpliwie był niezdolny do pracy”. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że lekarz może wystawiać zwolnienia z datą wsteczną, jednakże data ta nie może obejmować okresu dłuższego niż 3 dni przed dniem badania (przykładowo, jeżeli pacjent zgłosił się 7 lipca, to lekarz może wystawić mu zwolnienie od 4 lipca).

Należy jednak pamiętać, że wystawienie jakiegokolwiek zwolnienia jest możliwe wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego i osobistego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub jego członka rodziny (art. 55 ust. 4 ustawy). Równocześnie wystawienie zwolnienia z datą wsteczną jest możliwe tylko wtedy, jeżeli stan zdrowia ubezpieczonego (lub jego członka rodziny) wskazuje, że był on niewątpliwie chory. Tym samym wykluczone jest wystawienie zwolnień wstecznych w przypadku tych rozpoznań, co do których nie ma możliwości stwierdzenia czy miały one miejsce wstecznie – przykładowo chodzi o bóle migrenowe (wszystkie G43).

Jedynym wyjątkiem od opisanej reguły jest możliwość wystawienia przez lekarza ze specjalizacją z psychiatrii zwolnienia za okres wcześniejszy niż 3 dni poprzedzające dzień, w którym przeprowadzono badanie. Lekarz ze specjalizacją z psychiatrii może wystawić zwolnienie wsteczne (nie określono maksymalnie ile dni wsteczne) w razie w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność ubezpieczonego do oceny własnego postępowania.

Podsumowując, lekarz może wystawiać zwolnienie z datą wcześniejszą niż dzień udzielenia porady lekarskiej, lecz powinien czynić to w uzasadnionych i niewątpliwych przypadkach.

Radosław Tymiński