Opinię publiczną poruszyła i podzieliła sprawa lekarki ze szpitala w Oleśnicy, która dokonała przerwania ciąży pacjentki w 36 t.c., na podstawie zaświadczenia od lekarza psychiatry. Przed wywołaniem porodu podała płodowi zastrzyk z chlorku potasu, doprowadzając do jego obumarcia. Sprawa wywołała liczne kontrowersje, pytania i również szeroki odzew w środowisku prawniczym. Od siebie dodam, że pojawiło się też niemało mylących opinii w tej sprawie. Przyjrzyjmy się zatem prawnym aspektom tego zagadnienia.

Od dnia 1 stycznia 2025 r. obowiązuje nowy Kodeks Etyki Lekarskiej. Pomimo, że Kodeks nie wprowadza wielu zmian i nie ma jakiejś gruntownej rewolucji w etyce lekarskiej, to niektóre przepisy zawierają istotne nowości w zakresie obowiązków lekarza. O jednej z najważniejszych nowości pisałem już wcześniej (tutaj), dziś więc przegląd innych zmian. Warto więc im się przyjrzeć.

Do tego wpisu skłoniła mnie dyskusja, którą niedawno odbyłem na dużym kongresie medycznym. Podczas wykładu powiedziałem, że lekarz musi zabiegać o jakość udzielanych świadczeń zdrowotnych w podmiocie leczniczym, w którym pracuje. Po wykładzie podszedł do mnie jeden lekarz i, zarzucając mi nieznajomość realiów, powiedział, że: „gdybym miał pracować w dobrze zorganizowanych podmiotach leczniczych, to bym nigdzie nie pracował”. Zacząłem tłumaczyć mojemu rozmówcy znaczenie jakości dla bezpieczeństwa lekarza i pacjenta. Mój rozmówca zakończył rozmowę ze mną takim oto stwierdzeniem: „za pracę w źle zorganizowanym podmiocie leczniczym nic mi nie grozi”. Z tym stwierdzeniem w obecnym stanie prawnym nie mogę się zgodzić.

Cel: te zalecenia opracowano w celu prawidłowego i bezpiecznego przepisywania pacjentom refundowanych produktów leczniczych. Zalecenia powstały na podstawie analizy aktualnego stanu prawnego, orzecznictwa sądowego, wykonanych audytów dokumentacji medycznej, doświadczeń własnych oraz konsultacji z lekarzami – praktykami.

Ostatnio otrzymałem od jednego z lekarzy rodzinnych pytanie, czy może zmienić zalecenie wydane przez innego specjalistę (w pytaniu było konkretnie wskazane, że chodzi o kardiologa). Pytanie było podyktowane tym, że lekarz rodzinny uznał, iż pewnego leku kardiologicznego pacjent nie powinien przyjmować.

Ostatnio otrzymałem takie pytanie od jednego z lekarzy dentystów, czy jako lekarz dentysta prowadzący indywidualną praktykę lekarsko-dentystyczną może zatrudniać innych lekarzy dentystów? Pytanie to jest bardzo trudne i skomplikowane, ponieważ przepisy nie dają jednoznacznej odpowiedzi.

Ostatnio jeden z uczestników konferencji zapytał mnie o niezwykle istotną kwestię, która w środowisku medycznym często jest niewłaściwe rozumiana. Mianowicie chodzi o wpisanie do kary zleceń lekarskich pacjentowi jego własnych leków. Mój rozmówca pytał, czy on odpowiada za prawidłowość tych leków, jeżeli pacjent z nimi przyszedł a on je tylko przepisał do kary zleceń lekarskich.

Wracam do swojej tradycji podsumowywania ważnych orzeczeń sądowych z ostatnich lat, ponieważ trochę się w tym zaniedbałem (ostatni tekst dotyczy 2022 r. i jest dostępny tutaj). Poniżej przedstawiam 3 orzeczenia z 2023 r., które istotnie wpływają na praktykę orzeczniczą.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta, podmioty wykonujące działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia mają obowiązek przeprowadzania badania opinii i doświadczeń pacjenta przy pomocy ankiety, której wzór minister właściwy do spraw zdrowia publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego tego ministra. Minister Zdrowia opublikował wzory tych ankiet dla POZ, dla AOS, dla teleporad i dla szpitali (wzory są dostępne tutaj: https://www.gov.pl/web/zdrowie/ankiety-badania-doswiadczen-i-opinii-pacjenta). Nie kwestionując potrzeby dokonywania ocen podmiotów wykonujących działalność leczniczą przez pacjentów, należy zwrócić uwagę na liczne wadliwości narzuconych przez Ministerstwo Zdrowia ankiet, począwszy od ich podstawowych założeń metodologicznych, a skończywszy na samej konstrukcji pytań. Poniżej przedstawiam własne spostrzeżenia i wnioski w tej sprawie.

Ostatnio otrzymałem takie pytanie od jednego z użytkowników mojej strony: „Nie wiemy z jakiej przyczyny zmarło dziecko, a rodzice nie wyrażają zgody na sekcję zwłok. Co mamy robić?”. Pytanie to pokazuje, że w zakresie sekcji zwłok pewne kwestie wymagają wyjaśnienia.