Czy istnieje określony czas na zgłoszenie niepożądanego odczynu poszczepiennego?

Jeden z użytkowników mojej strony opisał taki problem: „przychodzi rodzic z dzieckiem na szczepienie i okazuje się, że pół roku temu – po poprzednim szczepieniu – był NOP. Czy mam taki NOP zgłaszać? Czy jest jakiś termin na zgłoszenie NOP”. Dziękując za to pytanie, postaram się przybliżyć zasady prawne związane ze zgłaszaniem niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Przede wszystkim należy zacząć od tego, że zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi lekarz, który rozpoznaje lub podejrzewa NOP, ma obowiązek w ciągu 24 godzin od powzięcia podejrzenia albo rozpoznania zgłoszenia takiego przypadku do właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Jak wynika z powyżej sparafrazowanego przepisu, lekarz:

• ma obowiązek zgłoszenia NOP tylko wtedy, gdy go podejrzewa lub rozpoznaje;
• nie ma zakreślonego terminu od wystąpienia NOP, w którym ma go zgłosić;
• ma 24 godziny na zgłoszenie NOP od momentu, w którym go stwierdzi lub zacznie podejrzewać.

Kryteria rozpoznania i podejrzenia NOP wskazano w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania. Z przepisów tego rozporządzenia wprost wynika, kiedy lekarz ma podejrzewać NOP, ponieważ w tym akcie prawnym napisano: „za związane czasowo ze szczepieniem uznaje się zaburzenia stanu zdrowia, które wystąpiły w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki”. Tym samym kryterium rozpoznania NOP jest sekwencja zdarzeń i odległość czasowa: zaburzenie stanu zdrowia, do którego doszło w ciągu 4 tygodni od wykonania szczepienia.

Wracając do pytania z e-maila przywołanego na wstępie, uzasadnione podejrzenie NOP, który wystąpił po ostatnim szczepieniu, obliguje lekarza do zgłoszenia NOP w ciagu 24 godzin do państwowej inspekcji sanitarnej nawet, jeżeli od szczepienia upłynęło kilka dni, tygodni lub miesięcy.

Radosław Tymiński