Nowy obowiązek informacyjny podmiotów leczniczych – informowanie o możliwości uzyskania świadczenia kompensacyjnego w przypadku działań niepożądanych szczepienia obowiązkowego
Szczepienia dodaj komentarz
Dziś o kolejnej zmianie w prawie, która wywołuje wątpliwości czytelników. Kilku odbiorców bloga zwróciło się do mnie z prośbą o odpowiedź na pytanie, czy pacjenta kwalifikowanego do szczepienia obowiązkowego należy informować o możliwości uzyskania świadczenia kompensacyjnego za działania niepożądane szczepionek obowiązkowych.
Przede wszystkim należy zacząć od tego, że 27 stycznia 2022 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Do przywołanej ustawy dodano art. 17a-17i, zgodnie z którymi osoba, u której po podaniu szczepionki obowiązkowej wystąpiły działania niepożądane, może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne wypłacane z Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych.
Ustawa ta wprowadza następujące warunki uzyskania świadczenia kompensacyjnego:
- wykonanie szczepienia obowiązkowego (a także kilku innych szczepień);
- wystąpienie po podaniu szczepionki działania niepożądanego wymienionego w Charakterystyce Produktu Leczniczego, które
- spowodowało konieczność hospitalizacji przez okres co najmniej 14 dniu albo wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego, powodującego konieczność obserwacji w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć albo hospitalizacji;
- złożenie wniosku do Rzecznika Praw Pacjenta w ciągu roku od dnia, który był ostatnim dniem obserwacji albo hospitalizacji, jednakże nie później niż po upływie 5 lat od dnia przeprowadzenia szczepienia ochronnego.
Rzecznik Praw Pacjenta wydaje decyzję administracyjną w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego i jego wysokości albo odmowy przyznania tego świadczenia. Rzecznik Praw Pacjenta może przyznać świadczenie w maksymalnej wysokości 100.000 złotych (kryteria przyznawania określonych kwot określa ustawa – art. 17a ust. 2 i 3).
Odpowiadając na pytanie użytkowników bloga, należy zwrócić uwagę, że przepisy nie przewidziały obowiązku osoby kwalifikującej do szczepienia lub wykonującej szczepienie informowania o możliwości uzyskania świadczenia kompensacyjnego. Niemniej należy podkreślić, że prawo do uzyskanie świadczenia kompensacyjnego za działania niepożądane szczepień jest prawem pacjenta (choć nie zostało umieszczone w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Z tego powodu do prawa tego znajduje zastosowanie art. 11 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zgodnie z którym podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych powinien udostępnia tę informację w formie pisemnej, poprzez umieszczenie jej w swoim lokalu, w miejscu ogólnodostępnym (przepis ten nie ma zastosowania do praktyk lekarskich).
Na koniec dodam, że ze swojej strony oczywiście zachęcam lekarzy do informowania osób – zwłaszcza odmawiających szczepień obowiązkowych – o możliwości uzyskania świadczenia kompensacyjnego za działania niepożądane szczepień obowiązkowych i umieszczania w dokumentacji medycznej adnotacji takiej jak: „Poinformowano opiekuna prawnego [ojciec/matka] o tym, że w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego lub działania niepożądanego wymagającego hospitalizacji istnieje możliwości uzyskania świadczenia kompensacyjnego od Rzecznika Praw Pacjenta”. Tego rodzaju adnotacja może w niektórych sytuacjach mieć istotne znaczenie prawne.
Radosław Tymiński