Nowe, bardzo ważne przepisy dla ginekologów-położników (cz. I)

  W dniu 9 listopada 2015 r. Minister Zdrowia wydał rozporządzenie w sprawie standardów postępowania przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie ginekologii i położnictwa z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadku występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz. U. poz. 2007). Warto przyjrzeć się przepisom tego rozporządzenia, które wchodzi w życie 1 czerwca 2016 r., ponieważ reguluje ono wiele kwestii, które często stają się przedmiotem spraw sądowych. Poniżej przedstawię trzy istotne zagadnienia, które uregulowano w rozporządzeniu.
  Po pierwsze, należy zacząć od tego, że w przepisach tego rozporządzenia wprowadzono prawne definicje kilku patologii i powikłań położniczych: hipotrofii płodu, krwotoku położniczego, porodu przedwczesnego, rzucawki, IUGR, SIUGR, TTTS, zespołu antyfosfolipidowego. Konsekwencje wprowadzenia prawnych (legalnych) definicji tych patologii są istotne – od momentu wejścia w życie rozporządzenia w obrocie prawnym (a więc np. w sądzie) dana patologia będzie rozumiana dokładnie tak, jak wskazano to w rozporządzeniu. Poza tym do tych patologii – w rozumieniu określonym w przepisach – należy trzeba stosować postępowanie wskazane w omawianym rozporządzeniu.
  Po drugie, niezwykle istotną zmianą jest rozszerzenie obowiązku informacyjnego lekarza ginekologia-położnika wobec pacjentki, będącej w okresie ciąży, porodu albo połogu. Zgodnie z omawianymi standardami, lekarz ma obowiązek „wyczerpującego” informowania każdej pacjentki o jej stanie zdrowia. Dodatkowo, pacjentce należy udzielić „wyczerpującej informacji na temat obowiązującego stanu prawnego wynikającego z przepisów o aktach stanu cywilnego, zabezpieczenia społecznego i prawa pracy dotyczącego sytuacji, w jakiej się znalazła”. Z powyższego wynika, że w przypadku rozpoznania ciąży na lekarza nałożono obowiązek szczegółowego poinformowania pacjentki o wszelkiego rodzaju pomocy materialnej i uprawnieniach związanych z ciążą (a więc np. o urlopie macierzyńskim, o zasiłkach macierzyńskich, o obowiązku dokonania zgłoszenia urodzenia dziecka).
  Po trzecie, ważną zmianą jest dokładne określenie postępowania lekarskiego w przypadku prowadzenia lub hospitalizacji pacjentek w: ciąży powikłanej nadciśnieniem tętniczym; ciąży bliźniaczej; przypadku zagrażającego porodu przedwczesnego i porodu przedwczesnego; przypadku zwiększonego ryzyka niedotlenienia wewnątrzmacicznego płodu; przypadku krwotoku położniczego i w przypadku opieki nad pacjentką w sytuacji niepowodzeń położniczych.
  Podsumowując, omawiane rozporządzenie ma poprawić bezpieczeństwo pacjentek w sytuacji stwierdzenia niektórych patologii lub powikłań położniczych. Nie można jednak zapomnieć, że dzięki tak jasnym i klarownym standardom postępowania pacjentkom będzie łatwiej wykazać ich niezastosowanie przez lekarza. Z tego względu lekarze powinni nie tylko zapoznać się z całym tekstem rozporządzenia, lecz także dostosować swoje postępowanie do niego. Za kilka dni omówię wprowadzone omawianym rozporządzeniem zmiany, które często stanowią przedmiot procesów sądowych.

Radosław Tymiński