Czy rodzina pacjenta może zwolnić lekarza z tajemnicy w związku ze sprawą w prokuraturze?

  O problemach z tajemnicą lekarską w sprawach sądowych pisałem tutaj. Wczoraj pojawił się nowy wątek. W rozmowie telefonicznej pewien lekarz powiedział mi, że otrzymał wezwanie do prokuratury w charakterze świadka, jednakże nie otrzymał postanowienia sądowego o zwolnieniu z tajemnicy zawodowej. Prokurator poinformował go jednak, że rodzina zmarłego pacjenta zwolniła go z tajemnicy zawodowej. W tej sytuacji mój rozmówca zastanawiał się, czy to nie jest jakaś pułapka i czy może bezpiecznie składać zeznania. Poniżej rozstrzygnięcie tych wątpliwości.

  Zgodnie z przepisami, z tajemnicy zawodowej lekarza w postępowaniu karnym może zwolnić sąd (art. 180 § 2 k.p.k.). Należy jednak pamiętać, że z tajemnicy zawodowej zawsze może zwolnić lekarza jej dysponent, czyli pacjent, którego ta tajemnicy dotyczy (art. 14 ust. 2 pkt 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Przepisy prawa wprowadzają też dodatkowy wyjątek od obowiązku zachowania tajemnicy w art. 14 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zgodnie z którym: „Osoby wykonujące zawód medyczny […] są związane tajemnicą również po śmierci pacjenta, chyba że zgodę na ujawnienie tajemnicy wyrazi osoba bliska. Osoba bliska wyrażająca zgodę na ujawnienie tajemnicy może określić zakres jej ujawnienia”. Z przytoczonego przepisu wynika zatem niezbicie, że prokurator mógł uzyskać zwolnienie lekarza z tajemnicy zawodowej od najbliższej rodziny zmarłego pacjenta.

  Idąc na prokuraturę zeznawać w charakterze świadka, lekarz powinien jednak pamiętać, że wszystko co powie ma istotne znaczenie, chociażby dlatego, że m.in. na podstawie zeznań świadków biegły wydaje opinię. Z tego powodu warto zasięgnąć konsultacji prawnej dotyczącej tego jakie prawa i obowiązki ma świadek w postępowaniu karnym. W szczególności warto pamiętać o tym, żeby informacja o zwolnieniu przez rodzinę pacjenta z tajemnicy zawodowej została odnotowana w protokole z przesłuchania (dla bezpieczeństwa prawnego lekarza).

Radosław Tymiński