Czy praktyka lekarska może się reklamować?

  Ostatnio jeden z użytkowników mojej strony zapytał, czy praktyka lekarska może się reklamować. Zagadnienie to jest bardzo ważne i ciekawe, warto więc się mu przyjrzeć.
  Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, „Podmiot wykonujący działalność leczniczą podaje do wiadomości publicznej informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych. Treść i forma tych informacji nie mogą mieć cech reklamy”. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że podmiot wykonujący działalność leczniczą, poza podaniem do publicznej wiadomości informacji o udzielanych świadczeniach zdrowotnych, nie może się reklamować. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności leczniczej praktyki lekarskie są podmiotami wykonującymi działalność leczniczą. Oznacza to, że ograniczenie publikowanych informacji jedynie do zakresu i rodzaju udzielanych świadczeń zdrowotnych oraz zakaz reklamy, o których mowa w art. 14 ust. 1 cytowanej ustawy, odnoszą się także do praktyk lekarskich. (Na marginesie można dodać, że reklamowania się zabrania lekarzom także art. 63 ust. 1 Kodeksu Etyki Lekarskiej, który brzmi: „Lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie w oparciu o wyniki swojej pracy, dlatego wszelkie reklamowanie się jest zabronione”).
  W tym miejscu należy wskazać, że definicji pojęcia reklamy nie sformułowano w ustawie o działalności leczniczej, lecz zamieszczono ją w ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji. Zgodnie z tą ustawą, „reklamą jest przekaz handlowy, pochodzący od podmiotu publicznego lub prywatnego, w związku z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, zmierzający do promocji sprzedaży lub odpłatnego korzystania z towarów lub usług; reklamą jest także autopromocja” (art. 4 pkt 17). Posługując się wykładnią prawa (tj. dyrektywą systemowej wykładni prawa) można dojść do wniosku, że definicja ta może mieć zastosowanie do rozpatrywanej sytuacji. Oznacza to, że aby uznać daną działalność za reklamę trzeba wykazać, że polega ona na tego rodzaju „informowaniu” o udzielanych świadczeniach zdrowotnych, które w założeniu ma powodować zwiększenie liczby pacjentów danego podmiotu leczniczego lub zachęcenie do korzystania z jego usług. Jak widać, na gruncie ustawowym pojęcie reklamy jest szerokie i nieostre. W praktyce o tym, czy daną informację można uznać za reklamę każdorazowo decyduje sąd po analizie wszystkich okoliczności sprawy.
  Analizując zagadnienie reklamy praktyk lekarskich, nie można pominąć, obowiązującej lekarzy na podstawie art. 8 pkt 3 ustawy o izbach lekarskich, uchwały Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad podawania do publicznej wiadomości informacji o udzielaniu przez lekarzy i lekarzy dentystów świadczeń zdrowotnych (uchwała NRL z dnia 16 grudnia 2011 r. nr 29/11/VI). Zgodnie z tą uchwałą, informacja podawana przez lekarza prowadzącego praktykę zawodową musi zawierać: tytuł zawodowy, imię i nazwisko, miejsce, dni i godziny przyjęć (§ 3 ust. 1 uchwały). Oprócz tego informacja ta może zawierać:
  1) rodzaj wykonywanej praktyki zawodowej;
  2) stopień naukowy;
  3) specjalizacje;
  4) umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych;
  5) szczególne uprawnienia;
  6) numer telefonu;
  7) określenie cen i sposobu płatności (§ 3 ust. 2 uchwały).
Dodatkowo Naczelna Rada Lekarska zastrzegła, że informacja o zakresie i rodzaju udzielanych świadczeń zdrowotnych nie może zawierać:
  1) żadnej formy zachęty ani nakłaniania do korzystania ze świadczeń zdrowotnych;
  2) informacji o metodach, ich skuteczności i czasie leczenia oraz obietnic i potocznych określeń;
  3) informacji o jakości sprzętu medycznego (§ 5 uchwały).
  Podsumowując, praktyka lekarska nie może się w ogóle reklamować; dopuszczalne jest jedynie podawanie do publicznej wiadomości informacji o rodzaju i zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych oraz informacji, o których mowa w § 3 ust. 1 i 2 uchwały NRL z dnia 16 grudnia 2011 r. nr 29/11/VI.

Radosław Tymiński