Czy lekarz rezydent może odmówić dyżurowania?
Rezydenci
dodaj komentarz
W kierowanych do mnie e-mailach lekarze bardzo często poruszają problemy związane z dyżurowaniem rezydentów. W najbliższych miesiącach postaram się sukcesywnie odpowiadać na pytania dotyczące tego problemu. Dziś chciałbym zacząć od kwestii podstawowej, a mianowicie tego, czy rezydent może odmówić pełnienia dyżurów medycznych.
Na wstępie do analizy tego zagadnienia trzeba zauważyć, że pomiędzy lekarzem odbywającym specjalizację w trybie rezydentury, a podmiotem leczniczym, w którym lekarz odbywa specjalizację została zawarta umowa o pracę na czas określony (art. 16h ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). Powoduje to, że do pomiędzy tym lekarzem a podmiotem leczniczym powstał stosunek pracy (tzw. zatrudnienie). W tej sytuacji do lekarza rezydenta znajduje zastosowanie art. 95 ustawy o działalności leczniczej, zgodnie z którym: „Pracownicy wykonujący zawód medyczny i posiadający wyższe wykształcenie, zatrudnieni w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne mogą być zobowiązani do pełnienia w przedsiębiorstwie tego podmiotu dyżuru medycznego”. Z przepisów tych wynika, że lekarz rezydent może zostać zobowiązany do pełnienia dyżuru medycznego w podmiocie leczniczym, w którym odbywa szkolenie specjalizacyjne.
Na konieczność dyżurowania lekarza rezydenta wskazują też art. 16i ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym: „Lekarz odbywa szkolenie specjalizacyjne przez cały okres jego trwania w wymiarze czasu równemu czasowi pracy lekarza zatrudnionego w podmiocie leczniczym […] oraz pełni dyżury lub pracuje w systemie zmianowym lub równoważnym w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym przepisami o działalności leczniczej”, oraz art. 16f ust. 3 pkt 2 lit. h ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym w programie specjalizacji musi być uwzględnione pełnienie dyżurów medycznych lub praca w systemie zmianowym lub równoważnym. Z cytowanych przepisów wynika więc, że: pełnienie dyżurów medycznych jest jednym z niezbędnych elementów szkolenia specjalizacyjnego; lekarz może nie pełnić dyżurów tylko wtedy, gdy pracuje w systemie zmianowym lub równoważnym w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym przepisami ustawy o działalności leczniczej.
Omawiane przepisy zostały uszczegółowione w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów w ten sposób, że lekarz rezydent musi pełnić dyżury medyczne, o ile program specjalizacji przewiduje pełnienie dyżurów (§ 13 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia).
Należy zatem rozróżnić następujące sytuacje:
1) lekarz rezydent pracujący w systemie zmianowym lub równoważnym nie musi pełnić dyżurów medycznych;
2) lekarz rezydent pracujący w tzw. podstawowym systemie czasu pracy (7 godzin 35 minut dziennie) musi pełnić dyżury medyczne, o ile są one wymagane w programie specjalizacji;
3) lekarz rezydent pracujący w tzw. podstawowym systemie pracy (7 godzin 35 minut dziennie) może zostać zobowiązany do pełnienia dyżurów medycznych w podmiocie leczniczym, w którym odbywa szkolenie specjalizacyjne, z uwagi na to, że jest pracownikiem tego podmiotu i ma wykształcenie wyższe.
Podsumowując, uważam, że lekarze rezydenci wskazani w pkt 2 i 3 – co do zasady – nie mogą odmówić pełnienia dyżurów medycznych.
Radosław Tymiński