Czy lekarz poniesienie odpowiedzialność, jeżeli zleci pacjentowi konkretne badania, i nie skontroluje ich wyniku?

  Ostatnio otrzymałem taką wiadomość od użytkownika mojej strony: „Czy jeśli lekarz zlecił, np. poziom kreatyniny, pacjent zrobił badanie, był nieprawidłowy wynik, ale pacjent to olał i przyszedł za dwa lata ze skrajną niewydolnością nerek (lekarz nie sprawdzał wyniku, bo z zasady lekarze się nie interesują tym co zlecają) – czy można pociągnąć do odpowiedzialności lekarza, że nie obejrzał wyniku, na który kierował?”. Ponieważ pytanie często powraca warto na nie odpowiedzieć.

  Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że na lekarzu spoczywa obowiązek informowania pacjenta m.in. o dających się przewidzieć następstwach podjęcia albo zaniechania leczenia (art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty). Co ważne, dla pacjenta nie musi być oczywiste, że nieprawidłowy wynik określonego badania zagraża jego życiu i zdrowiu, ponieważ pacjent nie musi mieć tego rodzaju wiedzy. Lekarski obowiązek poinformowania aktualizuje się z chwilą, gdy lekarz uzyska informacje o konieczności podjęcia określonych działań. Tym samym to lekarz jest zobowiązany, jeżeli zleca określone badania, do sprawdzenia ich wyniku i poinformowania pacjenta, czy z tych badań wynika konieczność podjęcia określonych działań diagnostyczno-leczniczych.

  Jest wiele orzeczeń sądowych, które mówią (a casu ad casum), że zaniechanie odpowiedniej reakcji na nieprawidłowy wynik badania pacjenta, które było zlecone przez lekarza, stanowi o naruszeniu obowiązków lekarskich. Przykładowo w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 31 stycznia 2019 r. (sygn akt I ACa 283/18) stwierdzono, że: „Lekarz ma obowiązek informowania o wynikach badania pacjenta w sytuacji, która wymaga podjęcia niezwłocznych działań celem ratowania życia i zdrowia takiego pacjenta. Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki. Dlatego też zaniechanie odpowiedniej reakcji na wynik badania wskazujący chorobę nowotworową musi być ocenione jako naruszenie powinności".

  Tak więc zlecając badanie należy:

1) poinformować pacjenta o konieczności przyjścia na wizytę kontrolną;

2) odnotować informacje o zaleceniach dla pacjenta w dokumentacji medycznej;

3) sprawdzić wynik badania i jeżeli ma wartości krytyczne (zagrożenie życia i zdrowia), to podjąć próbę poinformowania pacjenta;

4) odnotować próbę w dokumentacji medycznej.

Radosław Tymiński