W dniu 1 lipca 2021 r. weszło w życie wymaganie określone w art. 56 ust. 2a ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (dalej: u.s.i.). Przepis ten jest niezwykle ważny, ponieważ nakłada nowe i dość istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa prawnego lekarza obowiązki.

Ostatnio trafiło do mnie ciekawe pytanie młodej lekarki. Skarżyła się ona na to, że jej przełożony wypomniał jej publicznie to, iż w trakcie zwolnienia lekarskiego z powodu choroby uczestniczyła w kursie specjalizacyjnym on-line. Zdaniem przełożonego świadczyło to o naruszeniu warunków zwolnienia i bezprawnym pobieraniu zasiłku chorobowego. Sprawa nie wygląda jednak tak, jak przedstawia to ów przełożony.

W związku z prowadzoną przez moją kancelarię akcją udzielania bezpłatnych porad wszystkim lekarzom zaangażowanym w zwalczanie COVID-19 otrzymuję wiele pytań, na które regularnie odpowiadam. Niemniej otrzymuję też pytania niezwiązane z COVID-19, na które warto odpowiedzieć. Dziś pytanie od jednego z lekarzy, który pisze: „słyszałem od kolegi, że lekarz POZ nie ma obowiązku zlecać badań potrzebnych przed operacją pacjenta w szpitalu publicznym. Czy to prawda? Mam w miesiącu kilku takich pacjentów, którzy zostali poinformowani w szpitalu, że to lekarz POZ powinien im zlecić niezbędne badania (np. układ krzepnięcia, morfologia krwi z płytkami, anty Hbs, anty HCV). Kto ma rację?”.

  Ostatnio tematyka recept gości na moim blogu co jakiś czas (zob. np. tutaj). Dziś ponowienie na ten temat, ponieważ od dwóch dni obowiązkowo wszystkie recepty wystawia się w formie elektronicznej, co powoduje liczne pytania od użytkowników strony. Jedną z najczęściej powtarzających się kwestii jest to, w jakich sytuacjach lekarz może posłużyć się receptą papierową.

Ostatnio jeden z użytkowników mojego bloga zadał pytanie, czy lekarz bez specjalizacji, pracujący w POZ, ma prawo wystawiać recepty ze zniżką 75+. Kwestia ta często budzi wątpliwości, więc poświęcę jej trochę miejsca.

W odpowiedzi na liczne prośby użytkowników mojej strony, związane z opublikowaniem tego wpisu, przedstawiam odpowiedzi na trzy najczęściej powtarzające się pytania związane z wystawianiem recept na produkty leczniczego podlegające refundacji.

  W otrzymanym ostatnio e-mailu użytkownik mojej strony zwrócił się z pytaniem, czy lekarz z prywatnego gabinetu musi obawiać się podwójnego karania za nieprawidłowo wypisane recepty refundowane. Ponieważ w kwestii tej zaszły ostatnio dość istotne zmiany, warto przedstawić odpowiedź na to pytanie i dodać dwa słowa komentarza.

Ostatnio jeden z lekarzy napisał do mnie, czy może udostępnić dokumentację medyczną na żądanie ZUS-u, ponieważ wystąpiono do niego z żądaniem „w związku z prowadzonym postępowaniem w ramach kontroli prawidłowości wydawania zwolnień lekarskich”. Pytanie to jest bardzo ważne, ponieważ nieprawidłowe postępowanie może narazić lekarza na odpowiedzialność prawną.

  Ostatnio otrzymałem e-mail z następującym pytaniem: „Na wizycie mama dziecka [które było chore] powiedziała, że mam wypisać ZUS ZLA na ojca dziecka. Odmówiłam […]. Czy mogłam odmówić mamie dziecka wystawienia ZUS-ZLA na opiekę dla ojca dziecka, którego nie widziałam?”. Pytanie to jest niezwykle ciekawe i może stanowić punkt wyjścia do reflekcji nad bezpiecznym wykonywaniem zawodu.

  Ostatnio jeden z użytkowników strony przesłał mi następujące pytanie: „dość często przychodzą rodzice do mnie i proszę o zaświadczenie dla trenera, że dziecko może uprawiać dany sport np. karate, piłkę nożną czy tenis. Czy lekarz POZ może wypisać takie zaświadczenie? Proszę o odpowiedź, bo mam pewne wątpliwości”. Poniżej odpowiem na to pytanie, które dość często pojawia się na różnego rodzaju konferencjach lekarskich.

Jedna z użytkowniczek mojej strony zadała ostatnio pytanie, czy to prawda, że na receptach należy umieszczać swój numer telefonu. Pytanie jest bardzo ważne, bo dotyczy nowych obowiązków lekarza, wystawiającego receptę, które wynikają z ustawy z dnia 9 października 2015 r., nowelizującej ustawę z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.

Ostatnio dowiedziałem się o problemach pewnego lekarza i chciałem uczulić wszystkich lekarzy na to, aby weryfikowali tożsamość pacjentów, których nie znają, wypisując im zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej (tzw. L-4, zwolnienie).

Lekarze, którzy złożyli wniosek do ZUS i stosowne oświadczenie mają upoważnienie do wystawiania zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy z powodu: 1) choroby; 2) pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej; 3) konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad chorym członkiem rodziny.

Po publikacji artykułu Czy można stosować na receptach nazwy międzynarodowe leków? trafiło do mnie ciekawe pytanie, kto odpowiada za nienależną refundację w następującej sytuacji: lekarz na recepcie, spełniającej kryteria recepty refundowanej (dalej: recepta refundowana), posłużył się nazwą międzynarodową leku, figurującego w wykazie leków refundowanych, nie określając jego odpłatności.

Ostatnio otrzymałem ciekawe pytania, dotyczące stosowania na receptach nazw międzynarodowych. Przed udzieleniem odpowiedzi na pytanie, czy można to robić chciałbym odnieść się szerzej do wykładni sformułowania „nazwa międzynarodowa”.

Jedna z użytkowniczek portalu zwróciła się do mnie z pytaniem, jak będzie realizowana recepta, na której nie została naniesiona odpłatność.

Narodowy Fundusz Zdrowia na swojej stronie głównej często zamieszcza różne komunikaty, które są następnie szeroko dyskutowane w środowisku lekarskim. Należy zatem zastanowić się, jaki jest charakter prawny tych komunikatów (np. komunikat w sprawie braku kar za nieprowadzenie dokumentacji medycznej recept pro auctore i pro familia czy komunikat w sprawie oświadczenia pacjenta o podleganiu ubezpieczeniu).

Zgodnie z przepisami, charakterystyka produktu leczniczego (Ch.P.L.) stanowi element wniosku o dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego (art. art. 10 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm., dalej: u.p.f.). Przepisy obligują także podmiot zgłaszający do zawarcia w Ch.P.L. m.in. wskazań do stosowania (art. 11 ust. 1 pkt 4 lit. a u.p.f.).

Jeden z użytkowników strony zadał ciekawe pytanie o interpretację prawną następującej sytuacji: do lekarza pierwszego kontaktu, pracującego w SP ZOZ-ie mającym kontrakt z NFZ-em, zgłosił się po poradę lekarską pacjent z aktualnym dowodem ubezpieczenia. Lekarz ustalił, że pacjent ma nadciśnienie tętnicze i zalecił stosowanie leku Bisocard. Pacjent dowiedział się w aptece, że nie jest to lek refundowany i że są refundowane odpowiedniki tego leku (Bisoratio, Coronal). Pacjent wrócił do lekarza i zażądał wypisania leku refundowanego, strasząc lekarza odpowiedzialnością prawną za uniemożliwienie mu uzyskania leku refundowanego.

W jednym z pytań od użytkownika strony poruszono ciekawą kwestię, a mianowicie czy lekarz ma obowiązek leczenia zgodnie z obwieszczeniami ministra zdrowia, wydawanymi na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.U.122.696 ze zm., dalej: ustawa refundacyjna).