Czy rezydent może samodzielnie wykonać zabieg operacyjny?

Ostatnio trafiło do mnie kilka pytań dotyczących tego, czy rezydent (lekarz podczas specjalizacji) może samodzielnie wykonać zabieg operacyjny. W praktyce, jak wynika z otrzymywanych przeze mnie e-mail, jest różnie. Tymczasem regulujące to zagadnienie przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634 ze zm.) są w tej sprawie jednoznaczne.

Zgodnie z art. 16m ust. 7 pkt 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, „Kierownik specjalizacji […] lub lekarz kierujący stażem kierunkowym […] uczestniczy w wykonywanym przez lekarza zabiegu operacyjnym albo stosowanej metodzie leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta, do czasu nabycia przez lekarza umiejętności samodzielnego ich wykonywania lub stosowania”.

Z przepisów tych wynika więc, że lekarz podczas specjalizacji (rezydent) może wykonywać każdy zabieg operacyjny w dwóch przypadkach:

po pierwsze, o ile kierownik specjalizacji lub lekarz kierujący stażem kierunkowym sprawuje uczestniczy w tym zabiegu;

po drugie, o ile nabył już umiejętność samodzielnego wykonywania danych zabiegów.

W praktyce bardzo ważne jest uzyskanie od kierownika specjalizacji pisemnego poświadczenia o umiejętności samodzielnego wykonywania danych zabiegów operacyjnych lub związanych z diagnostyką inwazyjną (np. koronarografia). Niekiedy bowiem zdarza się tak, że w przypadku skargi pacjenta na powikłania po zabiegu wykonywanym przez rezydenta kierownicy specjalizacji twierdzą, iż lekarz nie mógł ich samodzielnie wykonywać, bo nie miał zaświadczenia o umiejętności samodzielnego wykonywania tych zabiegów. Taka argumentacja zmierza do wykluczenia odpowiedzialności kierownika specjalizacji za brak uczestnictwa w wykonywanym zabiegu lub za niewłaściwe nauczenie lekarza wykonywania określonych zabiegów.

Radosław Tymiński