05.06.2019

Czy podczas cesarskiego cięcia należy zapewnić pacjentce możliwość obecności osoby bliskiej?

category Zagadnienia ogólne comments dodaj komentarz

  W ramach webinarium, które przeprowadziłem dla Akademii po Dyplomie (tutaj), otrzymałem wiele ciekawych pytań. Jedno z pytań od słuchacza wykładu dotyczyło tego, czy podczas cesarskiego cięcia również należy zapewnić pacjentce możliwość obecności osoby bliskiej. Ponieważ kwestia ta jest ważna, warto poświęcić jej trochę miejsca.
  Przede wszystkim trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej: u.p.p.): „Na życzenie pacjenta przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna osoba bliska”. Treść tego przepisu wskazuje na to, że obecność osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych zależy wyłącznie od zgody pacjenta (nazwanej w tym przepisie „życzeniem” – z jednym wyjątkiem obecność rodzica przy niepełnoletnim dziecku jest jego prawem i nie musi poprzedzać go zgoda dziecka). Co istotne, decyzja zależy wyłącznie od pacjenta, który może skorzystać, choć nie musi, z prawa do obecności osoby bliskiej. Pomimo niefortunnego ujęcia językowego przepisu („może być obecna”) w piśmiennictwie prawniczym podkreśla się, że prawo do obecności osoby bliskiej musi być zapewnione przy udzielaniu każdego rodzaju świadczeń zdrowotnych, jeżeli pacjent wyrazi takie życzenie.
  Niemniej należy pamiętać, że art. 21 ust. 2 u.p.p. przewiduje dwa wyjątki od tego prawa. Zgodnie z tym przepisem: „Osoba wykonująca zawód medyczny udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi może odmówić obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w przypadku istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Odmowę odnotowuje się w dokumentacji medyczne”. Cytowany przepis wyraźnie wskazuje dwie przesłanki odmowy obecności osoby bliskiej: prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego oraz bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Pierwsza ze wskazanych przesłanek jest dość precyzyjna, ponieważ doczekała się definicji w ustawie o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych oraz zakażeń u ludzi – zgodnie z tą ustawą „zagrożenie epidemiczne” to „zaistnienie na danym obszarze warunków lub przesłanek wskazujących na ryzyko wystąpienia epidemii” (art. 2 pkt 31). W praktyce więc przesłanka ta ma ograniczone zastosowanie. Druga ze wskazanych przesłanek jest bardzo enigmatyczna, ponieważ pojęcie „bezpieczeństwa zdrowotnego pacjenta” jest używane w różnych kontekstach i nie ma obecnie jednej obowiązującej definicji. Można z pewną ostrożnością przyjąć, że chodzi różnego rodzaju sytuacje, które mogłyby zagrozić życiu lub zdrowiu pacjenta.
  Biorąc powyższe pod uwagę, uważam, że prawo powala na obecność osoby bliskiej podczas cesarskiego cięcia, ponieważ cesarskie cięcie jest świadczeniem zdrowotnym. Niemniej personel medyczny może odmówić udziału osoby bliskiej w cesarskim cięciu, pomimo życzenia pacjentki, jeżeli mogłoby to w danej sytuacji zagrażać pacjentce.


Radosław Tymiński

Komentarze

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza akceptację polityki cookies i zastrzeżeń prawnych.