17.05.2017

Czy lekarz odpowiada prawnie, jeżeli pomimo przeprowadzenia badań nie rozpozna istniejącej choroby?

category Odpowiedzialność comments dodaj komentarz

   Z dużym zainteresowaniem ze strony użytkowników mojej strony spotkał się wpis dotyczący odpowiedzialności lekarza za błąd medyczny w sytuacji, w której pacjentowi się nic nie stało (tutaj). Otrzymałem kilka e-maili i wiadomości (za co bardzo dziękuję), w których moi rozmówcy wskazywali na różne aspekty dotyczące tego zagadnienia, m.in. na ograniczenia współczesnej medycyny, które powodują, że wielokrotnie może dojść do pomyłki ze strony lekarza. W tym kontekście warto odpowiedzieć na pytanie, czy lekarz może odpowiadać wobec pacjenta, jeżeli pomimo przeprowadzonych badań, nie rozpozna choroby, na którą cierpi pacjent. Innymi słowy chodzi o to, czy lekarz odpowiada prawnie, jeżeli pomyli się: rozpoznając nieistniejącą chorobą lub nie rozpoznając choroby istniejącej.
   Na wstępie do dalszych rozważań należy przypomnieć, że w praktyce prawniczej przyjęto, że lekarze nie odpowiadają za wynik (rezultat) leczenia. W polskim systemie prawa przyjęto bowiem, że odpowiedzialność prawna lekarza oparta jest na zachowaniu należytej staranności zawodowej i zgodności z wiedzą medyczną. Tym samym lekarz nie odpowiada prawnie, dopóki jego działania w danym przypadku są zgodne ze wzorcem, który wynika z aktualnej wiedzy medycznej i zasad staranności zawodowej. Stanowisko takie wynika z przekonania, że medycyna jest nauką cały czas się rozwijającą oraz z faktu, że wiele chorób manifestuje się podobnymi objawami, co powoduje, iż nie zawsze można od razu daną chorobę (schorzenie) rozpoznać. Między innymi z powyższych powodów należy stwierdzić, że lekarz może pomylić się w diagnozowaniu i leczeniu pacjenta, o ile przeprowadził konieczne w świetle wiedzy medycznej badania i postępował z należytą starannością.
   W praktyce prawniczej wszystkie te sytuacje, w których dochodzi do niepożądanych następstw dla pacjenta lub błędu w diagnozie pomimo działania lekarza zgodnego z wiedzą medyczną i należytą starannością, określa się mianem ryzyka medycznego. W orzecznictwie konsekwentnie przyjmuje się, że lekarze i placówki medyczne nie odpowiadają za ryzyko medyczne:
•    „Nawet bowiem przy postępowaniu zgodnym z aktualną wiedzą medyczną i przy zachowaniu należytej staranności nie da się wykluczyć ryzyka powstania szkody. Pojęciem dozwolonego ryzyka jest objęte także niepowodzenie medyczne” (wyrok SA w Łodzi, sygn. akt I ACa 57/16);
•    „Odpowiedzialność placówki medycznej za negatywne następstwa zabiegu opierać się musi na zawinionym błędzie w diagnostyce lub terapii mającym negatywne skutki dla stanu zdrowia pokrzywdzonego. Jeżeli w danej sprawie nie udowodniono, aby miał miejsce błąd lekarski, gdyż nie doszło do działań lub zaniechań obiektywnie niezgodnych z wiedzą medyczną, to oczywiście nie może być mowy o odpowiedzialności” (wyrok SA w Warszawie, sygn. akt VI ACa 461/15);
•    „Niedopuszczalne jest przyjęcie zawinienia po stronie szpitala w fakcie diagnozy prenatalnej nie potwierdzającej określonej choroby genetycznej, w sytuacji, gdy same badania, ich metodyka i wynik badań laboratoryjnych nie nosiły cech błędu w sztuce lekarskiej, choć jak się następczo okazało, wynik tych badań nie odpowiadał rzeczywistości. Nie można bowiem przyjmować co do zasady założenia, że zawsze wyniki badań prenatalnych będą prowadziły do wykrycia wad genetycznych. Wszystkie metody badań mają swoje ograniczenia i mogą zdarzyć się wyniki błędne, przez nikogo nie zawinione” (wyrok SA w Białymstoku, sygn. akt I ACa 787/12).
   W związku z powyższym na tytułowe pytanie należy odpowiedzieć w ten sposób: lekarz nie odpowiada prawnie, jeżeli pomimo przeprowadzenia badań nie rozpozna istniejącej choroby, o ile badania przeprowadził zgodnie z wiedzą medyczną i należytą starannością.

Radosław Tymiński  

Komentarze

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza akceptację polityki cookies i zastrzeżeń prawnych.